Taoizm

Başkalarını bilen zekidir. Kendisini bilen ise akıllıdır. Başkalarına karşı zafer kazanan kuvvetlidir. Kendi nefsine karşı zafer kazanan ise kudretlidir. Kendisini tatmin eden kimse zengindir. Büyük bir enerji ile çalışan sağlam bir iradeye sahiptir. Mevkilerini kaybetmiyenler ebediyete kadar giderler. Ölen, fakat yok olmıyanlar uzun bir ömre sahiptirler

Bir şeyi boş bırakmak, onu dolu taşımaktan daha iyidir. Eğer en ince bir noktayı ihmal edersek, onu uzun zaman muhafaza edemeyiz

Tao daima Wu-wei’dir (bir şey yapmamak). Yapılmıyan şey yoktur. Prens ve kırallar Tao’yu muhafaza ederlerse herkes kendiliğinden onlara tâbi olur. Onlar faaliyette iken, onları “isimsiz olan bir sadelik” (basitlik) içinde (Tao içinde) bulunduracağım. Tao’da hiçbir arzu yoktur. Arzusuzlukla sükûnete erişilir. Böyle hareket eden dünyaya hâkim olur

Böylece, iyi insanlar iyi olmıyan insanların şefidir. Fena insanlar, iyilerin sermayesidir. Bir kimse üstadının lâyık olduğu kıymeti takdir etmezse, o her ne kadar akıllı ve zeki ise de, yine yanlış bir yola sapmış olur. işte buna esrarın en büyüğü denir

BOZULMAMIŞ TESİRLERE DÖNÜŞ Eğer akıl ve zekâmızdan fedakârlık edersek, bu halk için yüz defa iyi olur. İyiliği bırakır, dürüstlüğü bir kenara atarsak, halk nazik ve iyi olur. Bildiğimizden vazgeçer, faydayı düşünmezsek, hırsız ve kaatiller varolmaz. Bu üçünün kültür için kâfi olmadığını zannederler. Bu sebeple, onlara ait olan bir şeye sahiboluyorlar, basit olan şeyleri görüyorlar, sâf olanları alıyorlar, bencilliği ve hırsı azaltıyorlar.

Benim mâruz kaldığım bütün güçlükler vücudumdan doğar. Ben varolmasaydım felâketlere nasıl mâruz kalabilirdim?

Lao-tzu dünyadaki bütün fenalıkların, ihtirasların, karışıklıkların hep öğrenilen şeylerden geldiğini kabul eder. "İhtirasları uyandıran şeyleri öğrenmektense, kendini dinlemeli ve bu şekilde içini okuma yolunu bulmalıdır. Ancak o zaman ezeli erginliğe varılır. Bunun için insan mümkün olduğu kadar sükûnete ve huzura erişmeğe çalışmalıdır. Bunun biricik çaresi de "bir şey yapmamak” (Wu-wei) yani hareketsiz kalmaktır" der.

İnsanlar bir şeyi kapamak istedikleri zaman mutlaka açarlar. Zayıflatılmak istendiği zaman, o muhakkak kuvvetlenir. Yoketmek istenildiği zaman mutlaka meydana çıkar. Zorla istenince verilir. Buna “en küçük ışık” denir.

Yumuşak ve zayıf, sert ve kuvvetliye galebe çalar. Balıklar derinlerden çıkmazlar. Memleket için faydalı olan şeyler halka gösterilmez

TEVAZUUN ÇOĞALMASI
Büküldükten sonra doğrulur. Yanlış sonradan düzelir. Çukur boşaldıktan sonra dolar. Bir şey bozulduktan sonra yenilenir.. Az istenildikten sonra elde edilir. Çok istenince yanlış yola gidilir. Böylece büyük adamlar, dünyada örnek olan bir şeyi kolları arasında tutarlar. Kendilerini göstermezler, bunun için akıllıdırlar. Kendileri mevcut değillerdir, fakat daima görülürler. Kendileriyle iftihar etmezler, fakat mükâfatlandırılırlar. Kendilerine kıymet vermezler, fakat yükselirler. Kimse ile mücadele etmezler, bundan dolayı onlarla mücadele edecek kimse bulunmaz. Eskilerin “büküldükten sonra doğrulur” dedikleri şey, boş söz değildi. Gerçek (mükemmel) olan her şey yine ona döner.

ASLINA DÖNÜŞ
Boşluğun en yüksek kısmına eriştiğimiz zaman, sükûnet daimî olarak muhafaza edilir. Varlıklar aynı şekilde meydana geliyor. Biz onların asıllarına dönüşlerini görüyoruz. Varlıklar pek çok... Her biri yine kendi aslına dönüyor. Esasa dönüşe sükûnet denir. Buna da gene mukadderat denir. Mukadderata dönüşe ebediyet denir. Ebediyeti bilenlere akıllıdır denir. Ebediyeti bilmiyenler fenalığa doğru giderler. Ebediyeti bilenler büyük sabır sahibidirler. Bu sabır asil hisleri doğurur. Asil hisler devleti meydana getirir. Devlet gök varlıklarını vücude getirir. Gök varlıkları Tao'yu doğurur. Tao ebediyeti meydana getirir. Benlik mevcut olmazsa hiçbir tehlike yoktur