Parmenides

Empedokles’de dört ana öğenin birleşip çözülme ilkeleri “sevgi ile nefret” (philotes kai neikos); Anaksagoras’da tohumların (spermata) ona bağlı olduğu ilke us (nous); Demokritos’da bölünmez olan (atomon) ve “boşluk” hep aynı soruna çözüm getirme denemeleri.

Aristoteles’e göre{2} Platon, ideaların duyusal şeylerden ayrı bir yerde bulunması gerektiğini düşünmüştür; yani duyulur dünyadan ayrı bir idealar dünyasının varlığını öne sürmüş, üstelik de bu iki dünya arasındaki ilişkiyi açıklamaya çalışırken ileri sürdüğü “pay alma”{3} ya da “ilkörnekler”{4} görüşlerini gerektiği gibi temellendirememiştir.

Var olanı temellendirirken, üzerinde yüzyıllarca tartışılan ve halen tartışılmakta olan Birlik-Çokluk sorununu da dile getiren Parmenides’in söyledikleri üzerinde başta öğrencileri Zenon ile Melissos olmak üzere pek çok filozof durmuş

Elea Okulu için ‘O’ yani bir (Hen), doğmamış, değişmeyecek, son bulmayacak olandır. Dolayısıyla çokluk diye bir şey yoktur.

Elea Okulu düşünürleri Bir'i varlıkla özdeş sayarken, “hiçbir şey” diye bir şeyin var olmasına karşı çıkarken; oluşu, yok oluşu, parçalanmayı, başlangıcı, sonu, hareketi yadsımışlardır.

Herakleitos ateşi (pyr) koymuş ana madde olarak ve değişmenin ilkesi diye de “savaş-barış”, “açlık-doygunluk” gibi karşıtları kabul etmiş. Bununla da yetinmeyip değişmezliğin ilkesi “logos” var demiş: Her şeyin ilkesi, her şeyin yapısını gösteren, her zaman var olan logos.

Miletos’lu Thales suyu (hydor); Anaksimandros sonsuz olanı (apeiron); Anaksimenes hava ile soluğu (aer kai pneuma) her şeyin başlangıcı ve ilkesi saymışlar.