Mümin Sekman

• Bir bilginin nerede kullanılabileceğini bilmek veya bunu

düşünmek de hatırlama düzeyini arttırır. Bir fıkrayı nerede,

kimlere karşı kullanacağınızı düşünerek hafızanıza

kaydederseniz o kişi veya yerle karşılaştığınızda fıkra hemen aklınıza gelecektir. Bilgi ile soruyu ilişkilendirirseniz

Bir diğer bağlantı noktası görevler, fonksiyonlar,

işlevlerdir. Bunun için gelen yeni bilgiye yönelik 'Bu neye

yarar? niçin var? işlevi nedir? görevi nedir?' gibi sorular

sormak gerekir.

• Uyku anında unutma yavaşladığı ve durduğu için, her gece o

gün içinde öğrendiğiniz konuların mantıki ilişkilerini

kurarak genel bir tekrarını yapabilirsiniz. Mantıki bağlar

• Mümkün olduğu ölçüde, mantıki bağlantılar yerine görsel bağlantılar yapmaya çalışın. Görsel bağlantılar daha

etkileyici, eğlendirici ve kalıcıdır. Soyut kavramları

semboller aracılığıyla somutlaştırabilirsiniz.

• Mantıki kayıtlar yaparken bu kitapta anlatılan akrostiş

tekniği \ ve metaforları da kullanmanız çok yararlı

olacaktır.

• Anahtar kelimeler arasında çağrışım ilişkileri kurun.

Anahtar kelimeleri ve fikirleri yazarak tekrar edin. Büyük

harflerle, basura f basura yazmak bile hafızadaki kaydın

derinliğine etki etmektedir.

Ana fikir ile yan fikirler, parça ile bütün veya bir parça

• Sorulara cevap arayacak şekilde okumak hatırlama düzeyimi

artırır. Önceden hazırlanmış, konuyla ilgili sorulan

okuduktan sonra veya böyle sorular hazırladıktan sonra

• Soyut konuların öğrenilmesi ve mantıksal bağlantılar sol

lop tarafından yapıldığı için beyin sıkılmakta,

yorulmaktadır. Bundan dolayı 45 dakika ders + 5 dakika tekrar

+10 dakikalık dinlenme kuralına mutlaka uyulmalıdır.

• Soyut bilgiler arasındaki mantıki bağlar kurmanın en kolay

ve en iyi yolu konuyu bütün detaylarıyla öğrenmektir. Bir

konu ayrıntılı olduğu ölçüde ilişkiler daha kolay kurulacak

ve hatırlama düzeyi artacaktır.

• Bir metinde cümlelerin (parçalar) ait oldukları bütün ile

(konu) ilişkileri kurulabiliyorsa bilgi daha hızlı ve daha

kolay anlaşılır..

• Bilgiyi anlayamamanız sık sık geri dönmenize, tekrar

tekrar okumanıza ve dolayısıyla sıkılmanıza, vakit

kaybetmenize neden olur.

• Bir şeyle ilişkisi kurulamayan bilgiler (metindeki

cümleler gibi) çabuk unutulur.

• Bir konuyla ilgili beyinde onun tanınmasına yetecek kadar

ön bilgi yoksa o bilgi anlaşılamaz ve hemen unutulur.

• Hızlı bir biçimde canlandırma, yavaş yavaş görüntüleri

canlandırmaktan daha fazla etkilemektedir.

• İç ses yoluyla kurulacak bağlantıda sesin yüksekliği ve

ritmi önemlidir. Hatırlamak istediğiniz şeyleri tekrar

ederken içinizden 'bağıra bağıra' söyleyin.

• Ahenkli ses benzerliği kurulması hatırlamayı

kolaylaştırır.

görüntüyü 2-3 defa tekrarlamak bilginin çok güçlü bir

şekilde kaydedilmesini sağlar.

• Hafızada kurulan bağlantıların renkli ve cıvıl cıvıl olması

kalıcılığı arttırır. Hayalinizde çektiğiniz küpleriniz siyah

beyaz değil renkli olmalıdır.

• Hayalinizde canlandırdığınız görüntüler fotoğraf gibi

durgun değil film gibi hareketli olmalıdır. İçinde hareket

olan hayaller duygulan harekete geçirerek o bilginin ders

olmaktan çıkıp deneyime dönüşmesini sağlar.

• Kanlı canlı sahneler, abartılı ve büyük hayaller daha

etkileyicidir. Hayalinizde canlandırdığınız görüntülerin

çerçevelerini kaldırın. Pireyi deve büyüklüğüne, deveyi pire

küçüklüğüne getirin. Abartılı, olağanüstü bağlantılar kurun.

• Bağlantıların mantık dışı, saçma, garip olması onların

ilginçliğini artırdığı için mümkün olduğunca abartın,

saçmalaştırın, tuhaf ilişkiler kurun.

• Komik bağlantılar da duygulan harekete geçirerek bilginin

daha kalıcı bir şekilde kaydedilmesini sağlar.

• Zihninizde canlandırdığınız görüntünün büyük olması kadar parlak ve net olması da onun kalıcılığını arttırır. Hafızada

derin izler bırakmasını sağlar.

• Cinsel konularla ilgili veya argo özellikler gösteren

Bağlantıların da akılda uzun süre kaldığı tespit edilmiştir.

• Duygusal bir yoğunlukla, içinde yaşıyormuş gibi,

hissederek kurulan bağlantılar beyinde fizyolojik

değişiklikler yapmakta, adeta bilgiyi hafızaya kazımaktadır.

Hayalinizde canlandırdığınız görüntünün veya görüntünüzün

içine girerek, her şeyi hissedin.

• Aynı

• Soyut kavramları sembollerle somutlaştıralım. Demokrasiyi

Demirel'in şapkası, adaleti hakimin elindeki çekiç,

Amerika'yı özgürlük heykeli; delileri huni, Hıristiyanlığı

haç ile sembolize etmek onları somutlaştırmanızı sağlar.

Bilgiyi sembollerle görselleştirin.

• Bilgileri şemalar veya şekiller aracılığıyla resim haline

getirdikten sonra bilgiyi 'manzara seyreder gibi' beyne

T. Buzan 'Bellek Eğitimiyle Anımsama' kitabında

Şöyle anlatıyor: "Şimdi kendinizi kapıdan dışarı çıkarken

şaşırtıcı bir denge numarası yapan biri olarak düşününüz

• Tekrar sırasında bilgi bir bütün olarak görülmelidir. En

ideali konuyu ön okuma ile önce bütün olarak görmek, en

sonunda ise son okuma ile hem tekrar etmek hem de bilgiyi bir

bütün halinde, sistematik olarak görmektir.

• Tekrar sırasında bilgi parçalarının kendi aralarındaki ve

ait oldukları bütün ile ilişkilerine dikkat etmek, bu

ilişkileri bilinçli olarak ) kurmak gerekir.

• Dinleyerek öğrenme tipine sahip kişiler konuyu birileriyle konuşarak tekrarlamadır.

• Tekrar sırasında metaforlar ve fantastik hikayeler

kullanılarak bilgi kalıcı bir biçimde beyne

yerleştirilmelidir.

bir bilgi beyne ilk defa gönderiliyorsa en az 4-5 kez

tekrarlayarak ilk izlerini güçlendirmek ve gerekli 'ezber

tabanını sağlam oluşturmak gerekir.

• Tekrar sırasında anahtar kelimelerin bir listesinin

çıkarılması konunun özüne istenildiği anda ulaşabilmeyi ve

anahtar kelimelerin beyne yerleştirilmesini sağlar.

• Okunan bir konunun yüksek sesle tekrarlanması bilginin

çift kanallı kaydını sağlayacaktır.

• Bir konu hakkında beyne ilk defa bilgi gönderiliyorsa veya