İmam Şamil

Zira artık anahtar Şâmil’in ve Osmanlıların elinden Rus eline geçmiş oluyordu. Zaten Gülistan ve Türkmençay antlaşmalarıyla Azerbaycan’ı daha önce ele geçirmiş bulunan Rusya, en son ve büyük mânia olan Şâmil’i de ortadan kaldırabilirlerdi. Böylece bütün bir mazlum insanlık namına Kafkas dağlarında sömürgecilere başkaldırmış olan Şâmil yalnız kalıyordu

“Kişi dilinin altında gizlidir”

Çeçen kılıçlarının kesip parçaladığı Rus askerlerinin cesedlerinden meydana getirilmiş bir yığındı.

“Her şeyin sonunu hesap eden kahraman olamaz!”

Ermeni olup Şâmil’in Çeçenya Naibi Akverdil Muhammed’di. Zekâ, cesaret ve kahramanlık sınırlarını zorlamış olup âlemi kendine hayran bırakan nâiplerden biriydi. Y

Şâmil düşmanı dahi kendisine hayran bırakırken, Ruslara şunu hatırlatıyordu: “Rus zâlimleri, her ayak bastığınız yerde bir Şâmil’le veya onun nâiplerinden biriyle karşılaşmış olsaydınız, belki de Rusya diye bir devlet olmayacaktı!”

Gece kurt yavrularken çıktık dünyaya biz. Sabah kükrerken aslan konuldu ismimiz. Lâ ilâhe illallah...

Kartal yuvalarında emzirdi analarımız. At üstünde savaşmayı öğretti babalarımız. Lâ ilâhe illallah...

Hak için, vatan için yetiştirdi analarımız. Onlara bir zarar geleceği zaman yiğit kesildik. Lâ ilâhe illallah...

Biz dağların şahinleri zaferlerle yetiştik. Zorluktan ve savaştan onursuz çıkmayız biz. Lâ ilâhe illallah...

Tunçtan dağlar kurşun gibi erişe. Hayattan ve savaştan onursuz çıkmayız biz. Lâ ilâhe illallah...

Ey kara toprak! Her zerren baruttan ağlasa da, mahzûn olarak sana dönmeyeceğiz. Lâ ilâhe illallah...

Hiçbir zaman kimseye pes etmedik biz. Ecel veya zaferden biridir tercihimiz. Lâ ilâhe illallah...

Yaraları ağıtlarla sararken bacılarımız, değerli gözleri maharetle canlanır. Lâ ilâhe illallah...

Kök yeriz, ot yeriz bizi açlık kıvrandırsa da. Otları sıkar içeriz suyunu susuzluk yandırsa da. Lâ ilâhe illallah...

Gece kurt yavrularken çıktık dünyaya. Sâdıkız biz, sâdık; Allah’a, halka ve vatana. Lâ ilâhe illallah...

Allahu ekber, Allahu ekber, Allahu ekber!”

Fakat yazık ki arsız güçlü olunca haklısı suçlu olurmuş.

İyi bir gele­cek için geçmişi doğru değerlendirmek gerekir,

biricik rehberimiz Kur’an, Rabbimizin bize sadece gücümüzün yettiği şeyi yüklediğini bildirir. Biz dünyayı değiştiremeyiz; ama kendimizi değiştirebilir, üzerimize düşeni yapabiliriz...”