Belâzürî III. asrın en önemli tarihçilerinden biri sayılır ve o, gerçekten ‘fetih tarihçilerinin en meşhuru’ unvanını hak etmiştir. Belâzürî’nin ve onun Kitâbü Cümel min Ensâbi’l-Eşrâf adlı eserinin İslâm tarihinde tartışılmaz bir yeri vardır. Belâzürî bu kitabında sosyal ve iktisadî tarihi yazmış ve bunlara askerî ve siyasî tarihten daha fazla önem vermiştir.

Hz. Peygamber’in (sallallâhu ‘aleyhi ve sellem) Benî Adnân’ın ve diğer insanların efendisi olması hasebiyle Belâzürî kitabının birinci cildini, İslâm’dan önce Arapların durumuna dair bir mukaddime ve Mekke-i Mükerreme’ye dair bazı haberlerle birlikte onun sîretine ayırmıştır. Hz. Peygamber’in (sallallâhu ‘aleyhi ve sellem) sîretini bitirdikten sonra Benî Hâşim b. Abdümenâf’ın eşrafının tarihine geçer. Yani İmam Ali (radıyallâhu ‘anh), onun ailesi ve Ebû Tâlib’in ailesinin tarihini yazar. Sonra Abbâs ailesinin tarihine geçer. Böylece Benî Hâşim’in tarihini bitirince Benî Abdüşems b. Abdümenâf’ın yani Emevî Devleti’nin tarihini yazar. Abdüşems’in tarihi Belâzürî’nin kitabındaki en büyük yeri kaplar. Bu nedenle onun bu eseri Emevî Devleti’nin tarihi için en değerli bir kaynak haline gelmiştir. Zira başka hiçbir kaynakta bulamadığımız bazı rivayetleri onun bu eserinde görüyoruz. Bunun ardından Belâzürî Kureyş’in diğer kollarının tarihini yazar. Akabinde Kureyş’e yakınlık sırasına göre diğer kabilelerin tarihine geçer ve Sakîf kabilesinin tarihini yazarak eserini bitirir.

Yayınevi olarak biz de bu önemli eserin tümü olmasa da en azından Siyer’le ilgili ilk iki cildini, yani genelde Hz. Peygamber’in hayatı ve şahsiyetiyle siyasî ve askerî mücadelelerini ihtiva eden bölümü yayımlayarak, İslâm tarihini önemseyenler için araştırma yapılacak geniş bir alan açtığımızı düşünüyoruz.

Ebü'l Hasan Ahmed b. Yahya el-Belâzurî

Kitaplar