manasınadır. Şer’an alış-verişte akit yapanlardan birine verilmesi şart koşulup, karşılığı bulunmayan fazla bir miktardan ibarettir. On dirhem gümüşü, on bir dirhem gümüş karşılığında satmak gibi.
91- Ribâ, altın ve gümüş gibi “mevzunat”tan olan, yani tartılan şeyler ile buğday, arpa, hurma, tuz, kuru üzüm gibi “mekilât”tan bulunan, yani ölçü ile alınıp verilen şeylerde olur.
“Ribâ, Malikîler’e göre yalnız altın ve gümüş ile geçimi temin edip “kût = erzak” denilen şeylerde olur. Şafiîler’e göre de yalnız altın ve gümüş ile yiyeceklerden olan şeylerde olur.”
92- Riba, iki nevidir: “Riba-i fazl,” “Riba-i nesie.”
“Riba-i fazl,” tartılan veya ölçülen bir cins eşyanın, kendi cinsi karşılığında peşin olarak fazlasıyla satılması halinde meydana gelir.
Bu sebeple altın, gümüş, bakır, buğday, arpa ve tuz gibi bir şey, kendi cinsiyle derhal değiştirilecek olsa, miktarlarının eşit olması icap eder. Birinin miktarı biraz fazla olunca, bu bir ribâ olmuş olur ki haramdır. Allah katında cezası pek büyüktür. Hatta aynı cinsten olan bu iki kısım eşyadan bir kısmı sanat itibariyle daha kıymetli veya bir kısmı daha iyi, diğeri daha düşük bulunsa bile.
Altın ile gümüş, sanat itibarıyla