1908'den 1933'e hazin bir yaşam öyküsü…
20. yüzyılın başları, Osmanlı İmparatorluğu'nun Rumeli eyaletinde ciddi sorunlar yaşadığı bir dönemdi. Bölgede yaşayan Müslüman Türklerin başındaki en büyük bela, imparatorluğa isyan eden ve masum halka saldıran çetelerdi. 1908 yılının bir bahar gecesi, Vodina şehri yakınlarında bulunan çiftliklerden biri, bir Bulgar çetesi tarafından basıldı.
1920'li yılların başında, Kurtuluş Savaşı'nın Türk milleti lehine dönmeye başladığı dönemde, Yunan hükümeti Müslümanlar üzerindeki baskıyı arttırmış, halkı ağır vergiler altında ezmişti. Bir süre sonra, Anadolu'dan kaçan Rum göçmenlerin Sbıtska'ya gelmeye başladığı haberi duyuldu. Müslüman halk şaşkınlığa uğramıştı, ancak o sırada kendilerini de aynı akıbetin beklediğini henüz bilmiyorlardı.
Mübadele söylentisi halkın kulağına ilk çalındığında, 1923 yılı sona ermek üzereydi. İlk mübadillerin çoktan yola çıkmış olduklarını duyduklarında ise ağır bir şok yaşadılar. Dolaplı Çiftlik'te bu fikre en çok direnenler Nusret Bey Ağa ile Fatma oldu.
Gülcemal, okuyucusunu gerçek bir yaşam öyküsü ile buluştururken, aynı zamanda toplumsal tarihimizin en çarpıcı dönemlerinden olan 1912–1913 Balkan Savaşı ve 1924 Nüfus Mübadelesi boyunca halk düzeyinde yaşananlara da ışık tutuyor.
