Yoga ve Ayurveda

Bu yaşam ve akıl, dünyada su aracılığıyla, ruhun doğduğu deneyimin dünyalarında ya da âlemlerinde bedenlenir. Enerji, şekli olmayan ruhtur. Işık ise şekli olan ruhtur. Biçimi olan bu ruhun bir yakıta, suyun yaptığı bir bedene ihtiyacı vardır.

Yoga ile ilgili eski bir metin bu olguyla ilgilidir. Hava Tanrıdır, Ruhtur ya da Saf Şuurdur, biçimi olmayan Güç ve her şeyi içine alan Varlıktır. Ateş

bedenlenmiş ruhtur, nasıl ki ateş odunda uyur durumdaysa, ateş de bedende saklıdır. Spritüel yaşam ateşin ışığını, ruhun kalp içindeki zekâsını uyandırmayı ve onu sınırsız bedensel küreden çıkararak Ruhun sınırsız âlemine yükseltmeyi, bireysel ateşi kozmik hava ve boşluk ile birleştirmeyi içerir.

Yogada sattva, spritüel gelişimin gerçekleşmesine izin veren daha yüce değerdir. Ayurvedada sattva, şifanın gerçekleşmesini sağlayan denge durumudur. Yoga uygulamasının iki aşaması vardır; sattvanın gelişimi ve sattvanın aşılması.

Sattvanın

gelişimi

bedenin

ve

akim

saflaştırılması

demektir.

Sattvanın

aşılması

ise

beden

ve

aklın

ötesine

geçilerek,

tezahürün ötesindeki gerçek Özbene gitmektir.

Sattva gelişimi doğru gıda diyeti, fiziksel arılık, duyu kontrolü, man-tra ve adanma ile gerçekleşir.

Sattva ışık, sevgi ve yaşam değeridir, şuur içinde tekâmülümüze izin veren daha yüce veya spritüel güçtür.

Dharmik

erdemler

olan

inanç,

dürüstlük,

kendini

dizginleme,

alçakgönüllülük ve doğruluk erdemlerini oluşturur. Rajas alacakaranlık, tutku ve kışkırtma değeridir, istikrar veya süreklilik barındırmayan ara güç veya yaşamsal güçtür. Bu değer çekim veya itim duymanın, korku ve arzu duymanın, sevgi ve nefret duymanın duygusal dalgalanmasına sebebiyet verir. Tamas karanlığın, hissizliğin ve ölümün değeridir, bizi cehalete ve bağımlılığa çeken alt seviyeli veya maddesel güçtür. Tamas duygusuzluğa, atalete, ağırlığa, aşın duygusal bağlılığa ve durağanlığa sebep olur.

Tezahür etmemiş Prakriti bu üç değeri bir dengede barındırır, burada rajas ve tamas, sattva içinde bulunur. Tezahür esnasında bu üç değer farklılaşır, sattva aklı doğurur, rajas yaşam gücünü oluşturur ve tamas fiziksel bedenin varoluşunu sağlayan biçimi ve özü yaratır.

İlksel Doğa ve Üç Guna

İlksel doğa Prakriti homojen bir öz değildir, çeşitliliğin tohumu olan zemindir. Bu Doğa tüyler toplandığında aynilik içinde kaybolurken, açıldığında gökkuşağının tüm renklerini ortaya çıkaran tavuskuşunun kuyruğu gibidir. Prakriti kendi içinde yaradılışın tüm biçimlerini içerir ve bunları üç ana değeri yani gunalan olan sattva, rajas ve tamas ile tezahür ettirir.

Rajas değişimi beraberinde getiren ve eski dengeyi bozan aktif, uyarıcı ya da pozitif güçtür. Tamas bir önceki faaliyeti devam ettiren pasif, engelleyici veya negatif güçtür. Sattva tüm pozitif ve negatifi uyumlu hale getiren, her şeyi gören ve gözlemleyen nötr veya dengeleyici güçtür.

Prakriti, Buddhi, Ahamkara ve Manas

Bu dört ilke yaradılışın öznel yönünü oluşturur. Bunun gerisinde akılsal bir doğa, bir zekâ, bir ego ve bir duyu aklı daha vardır. Tüm bu dörtlü birlikte çalışır. Meditasyon sanatını öğrenmediğimiz sürece, bunlar arasındaki farkın ayrımına varamayız.

Samkhyaya göre aklın kendisi bir tür maddedir. Aklı bir nesne olarak gözlemlemek mümkündür ve bu nedenle şuurun gerçek kaynağı değildir.

Duyusal algılamalarımızı nesneler olarak görmek kolay bir iştir ama benzer şekilde gerçek öz-benin dışında olan kendi duygularımızı ve düşüncelerimizi de gözlemleyebiliriz. Hatta ego bile gözlemlenebilir; çünkü kendi gururumuza ya da korkularımıza bakarsak, bunların sadece saf şuur olan gerçek özbenimiz olmadığını ve birer nesne olduklarını görürüz. Yoga bize akıldan uzaklaşmayı her daim özgür özbende olmayı öğretir.

Ahamkara kelime olarak ‘ben-yalanı* demektir, keza ego bir süreçtir, ama kendine özgü gerçek bir varlık değildir. Doğada, tekâmülün bir aşamasında var olması gereken bölünme gücüdür, ama yaratılanların doğasında ya da özünde yatan gerçek değildir. Ego, ruhun kendisini farklı bedenlerle özdeşleştirmesine olanak sağlar, ama tüm bedenlenmelerin ötesindeki farkmdalık olan gerçek Özbeni açığa çıkarmaz.

Egonun etkisi altında, doğanın çeşitliliği ortaya çıkar. Prakriti ya da nesnelerin doğal durumu vikritiye - hastalıklı, rahatsız, doğal olmayan ya da suni durumlara dönüşebilir. Egonun sebebiyet verdiği körlük ve bağımlılık, spritüel, akılsal ve fiziksel rahatsızlıkların (zaman içinde doğal olarak gelişenler hariç) temel sebebidir. Ayurveda egonun anlaşılması ve onun temel eğilimleri üzerine fazlasıyla vurgu yapar, böylece yargımız dengeli kalabilir ve fiillerimiz evrensel iyilik -keza bu nihai olarak kendi iyiliğimiz adına yapılabilir. Egonun çözülmesi tüm psikolojik hastalıkları, hatta birçok fiziksel hastalığı iyileştirir.

Kelime olarak Mahat yüce’ demektir ve yaşamın ardındaki yüce gerçek ilkelere işaret eder. Mahat âlemi zamanı aşan ideal yaradılıştır, fenomenal âleme karşı çıkan nominaldir. Mahat İlahi Akıldır. Mahat sayesinde, mekân, zaman, ilahi Söz ve tüm farklılık tohumları ortaya çıkar. O tüm yaradılışın rahmidir. Yine de Mahat yani kozmik zekâ bile kendi şuurunda değildir; Puruşa ya da saf şuurdan yansıyan ışıkla çalışır.

Bireysel ruhta Mahat Buddhiye dönüşür; buddhi gerçeği yanılgıdan, doğruyu yanlıştan, ebedi olanı geçici olandan ayırabilen zihin gücüdür.

Buddhi doğamızın temel yetisidir; çünkü onun sayesinde her şeyin gerçek doğasını değişen görünümlerden ayırabiliriz. Bu, bireysel ruhun zekâsıdır, zihnidir. Buddhi, bir kez dışsal bağımlılıklardan kurtarıldığında, aklın aydınlanabilen ve daha yüce özbeni ortaya çıkarabilen bir parçasıdır.