Gülme

I
Burada dikkatin odaklanması gereken ilk nokta insani olan dışında hiçbir şeyin gülünç olmamasıdır. Bir manzara resmi güzel, zarif ve yüce, anlamsız ya da çirkin olabilir. Ancak hiçbir zaman gülünç olamaz. Herhangi bir hayvana onda bir insan davranışı, insani bir ifade gördüğümüz için güleriz. Bir şapkaya gülüyorsak burada gülünç olan, keçe veya hasır parçası değil, insanın ona verdiği biçim, insan kaprisinin onu soktuğu kalıptır. Şimdi dek bu denli basit ve önemli bir şeyin filozofların dikkatini çekmemiş olması gariptir. Filozofların çoğu insanı “gülmeyi bilen hayvan” olarak tanımlamıştır. Hâlbuki “güldüren hayvan” olarak da tanımlayabilirlerdi. Çünkü insandan başka bir hayvanın ya da cansız bir nesnenin aynı etkiyi uyandırması mutlaka insana benzer bir yanının olmasından, ona atfettiği ya da yüklemeye alıştığı niteliklerden kaynaklanır.