Aşk ve Gurur(Can)

Çünkü benim gerçekten sevdiğim insanlar azdır, beğendiklerim ise büsbütün az. Dünyayı görüp tanıdıkça hoşnutsuzluğum artıyor. İnsanların içyüzünün nasıl hiç göründüğü gibi çıkmadığını; iyi ya da akıllı gibi görünenlere bile nasıl hiç güven olmadığını her gün daha açıkça anlıyorum.

Sen bana, gerçekten sevilmeye değer bir kadının sevgisini kazanabilmek için daha başka erdemlere sahip olmam gerektiğini öğrettin.”

“Ayrılık gibi acı şey yok,” diyordu. “İnsanın içine bir garipliktir çöküyor.”

benim gerçekten sevdiğim insanlar azdır, beğendiklerim ise büsbütün az. Dünyayı görüp tanıdıkça hoşnutsuzluğum artıyor. İnsanların içyüzünün nasıl hiç göründüğü gibi çıkmadığını; iyi ya da akıllı gibi görünenlere bile nasıl hiç güven olmadığını her gün daha açıkça anlıyorum.

beylik, en sıkıcı, en bayat konu bile konuşanın ustalığı yardımıyla ilgi çekici olabilir.

Ben şuna inanıyorum ki, herkesin benliğinde kötü bir yön –yaradılıştan kusurlu olan bir yön– vardır. İnsan ne denli çabalarsa çabalasın bunu aşamaz.

hangi ressam o anlamlı gözlerin hakkını verebilir

“Ben senin böyle bir yaşam görüşün olduğuna inanamam. Senin vicdanın zaten öylesine temiz, gönlün öyle rahat ki acı anıların ne demek olduğunu bilmezsin bile. Ama ben öyle miyim ya? İster istemez acı şeyler geliyor aklıma. Bu anıları silemiyorum. Silmem de doğru olmaz zaten. Onlardan ders almalıyım. Oldum olası bencil yaratığın biriyim. Gerçi küçükken bana bencil olmamayı sözle öğrettiler, ama bencil huylarımı düzeltmek için hiçbir şey yapamadılar. İlke gütmeyi öğrettiler bana ama gururlu, kibirli olmama ses çıkarmadılar. Annemle babam tek erkek evlatları, hatta uzun yıllar tek çocukları olarak, beni pek şımartırlardı. Kendileri çok iyiydiler. Hele babam bir iyilik ve insanlık örneğiydi. Ama benim başkalarına tepeden bakan, başına buyruk biri olarak yetişmeme göz yumdular. Hatta beni bu yolda cesaretlendirdiler. Kendi ailem dışında kimseyi sevmez, bütün insanları hor görürdüm. İşte böyleydim ben, sekiz yaşından yirmi sekiz yaşına değin. Sen olmasaydın, hâlâ da böyle kalacaktım, güzel Elizabeth! Sevgilim Elizabeth! Neler borçlu değilim ki sana! Sen bana ders verdin. Önce zor geldi, ama çok yararı dokundu bana. Senin sayende, hak ettiğim gibi burnum sürtüldü. Sana ilk geldiğim zaman evlenme isteğimi kabul edeceğine yüzde yüz inanıyordum. Sen bana, gerçekten sevilmeye değer bir kadının sevgisini kazanabilmek için daha başka erdemlere sahip olmam gerektiğini öğrettin.”

Elizabeth düşündükçe eziliyor, yasa boğuluyordu. Pişmandı ama neye pişman olduğunu da bilemiyordu. Şimdi bunları artık yitirdiğine inanıyordu ya, onun gözünde değerli olmayı, onun saygısını kazanmayı dünyada her şeyden çok istiyordu. Bu konuda en ufak bir umudu olmadığı şu anda ondan haber almak için can atıyordu. Onunla bir daha karşılaşacağını bile sanmadığı halde, “Onunla pekâlâ mutlu olabilirdik,” diye düşünüyordu

Onun arkasından bakan Elizabeth, birbirlerine bir daha hiçbir zaman şu son günlerdeki kadar yaklaşamayacaklarını düşünmekten kendini alamıyordu. O kadar olaylı ve çelişkili geçen ilişkilerini düşünüyordu da, bir zamanlar bu dostluğun bitmesine can atarken, şimdi sürmesini dileyen kendi duygularının tersliğine kızıyordu.