Türkiye’nin Orta Demokrasi Sorunları ve Çözüm Yolu

Türkiye’mizi çağdaş medeniyet seviyesinin üzerine çıkarmak Atatürk ve silah arkadaşlarına minnet borcumuzdur. Türkiye; neredeyse sıfırdan başladığı bu yarışta dünyanın önde gelen ekonomileri arasına girmeyi başarmış, demokratik yönetimin tüm kurumlarını oluşturmuş; toplum da aksama ve kesintilerinden dersler çıkardığı demokratik yönetim tarzını benimseyerek ısrarla talep eder hale gelmiştir.

Fakat Türkiye’de demokrasi tezatlar içindedir. Orta demokrasi sorunları nedeniyle ekonomi, yöneticilerin ferasetine göre kâh iyi kâh kötü gitmekte; uzun vadeli plan yapmak, refahı sürdürülebilir bir şekilde artırmak kolay olmamaktadır.

Özünde Türkiye, demokrasi değil Yargı’da, hesapverirlik alanında ve temsilde adalet’te ‘hukukun üstünlüğü’ sorunu yaşamaktadır. Dolayısıyla bu sorun çözüldüğünde Türkiye’nin demokrasi sorunları da kendiliğinden çözülecektir.

Yargı ve kamu görevlilerinin hesapverir olmaması, hukukun üstünlüğü alanında oluşmuş olan en büyük karadeliklerden birisi; ülkemizin yaşadığı birçok içsel çelişkinin de (paradoks) temel nedenidir. Gerçekten de Yargı’nın bağımsızlığının kısıtlanması yanlıştır; fakat hesapverir olmadığı için haklı görülmektedir. Kamu görevlilerinin Yargı’ya hesap vermesinin üstlerinin iznine bağlı olması, yanlıştır; fakat hesap vermeleri gereken Yargı hesapverir olmadığı için haklı görülmektedir. Başka bir deyişle hesapverir olmadığı için Yargı’nın bağımsızlığından, Yürütme’nin ve kamu görevlilerinin hesapverirliğinden; sonuç olarak ise hukukun üstünlüğünden taviz verilmesi haklı görülmektedir.

İşte bu içsel çelişkili durum, Türkiye’nin hızla çözülmesi gereken en önemli sorunudur. Çözümün yolu Yargı’da ve kamuda hesapverirliği, yani hukukun üstünlüğünü sağlamakta başlamaktadır.

Bu eserin amacı akademik bir referans kaynağı olmak değil; Türkiye’nin demokrasi sorunlarını tespit etmek, buna neden olan ve değişik hukuk metinleri içine serpiştirilmiş bulunan kök sebeplerini ortaya koymak ve çözüm önerileri getirerek basit bir yol haritası çizmektir. Bununla birlikte bu eserin bugüne kadar Türkiye’nin demokratikleşmesi konusunda yazılmış olan rapor ve eserlerin en kapsamlısı olmaya çalışmak gibi bir iddiası da vardır.